logo gif 10lat

Open menu

 reklama

medentes przeclaw

CPO - historia kolejki wąskotorowej cz.1

37-km-WarzymiceNiewielu mieszkańców naszej gminy wie, że kilkadziesiąt lat temu przez nasze tereny przechodziła linia kolejki wąskotorowej. Ślady jej istnienia widoczne są jeszcze w wielu miejscach - ustawienie drzewostanu, nasypy kolejowe, ułożenie kamieni na fragmentach drogi brukowanej zdradzają nam że przed II wojną światową - właśnie to w tych miejscach kursowała kolej wąskotorowa. 



Linia Casekow-Penkun-Oder zbudowana została na początku XX wieku, przechodziła m.in przez obecny Barnisław, Warnik, Karwowo, Będargowo i Warzymice. Zapewne w trakcie kampanii cukrowniczej największą część przewozów stanowiły buraki dostarczane do Cukrowni na Gumieńcach. Tradycyjne tory kolejowe mają 1435mm szerokości - wąskotorowe od 600 do 1000mm - nasza linia miała dokładnie 750mm szerokości.

Kolejkę rozpoczęto budować w 1897 r. Pierwszy pociąg przejechał 8.04.1899 r na odcinku Casekow-Gumieńce (38,3 km). Niespełna pół roku później ukończono przedłużanie jej do Pomorzan, wówczas całkowita długość linii wyniosła 42,1 km. W późniejszym okresie powstał również ostatni jej fragment (ok. 500m) bocznicy do basenu portowego, jednak data budowy ów odcinka nie jest znana. Był on wykorzystywany tylko w ruchu towarowym. Ponoć istniały również plany przedłużenia kolejki w głąb miasta, jednak żadne z nich nie zostały zrealizowane.

Kolejka była obsługiwana tylko przez parowozy, jednak w ostatnim okresie istnienia kolejka wzbogaciła się w jeden wagon motorowy. Właścicielami kolejki było Państwo Pruskie, kilka spółek, jak również osoby prywatne. Linia posiadała szerokość 750 mm. Jedynie na odcinku pomiędzy Gumieńcami a Odrą położono trzy szyny, co umożliwiało również ruch składów normalnotorowych o rozstawie 1435 mm.


Po raz ostatni kolejka kursowała jeszcze na 24.04.1945 r., a więc na 2 dni przed zdobyciem Szczecina przez Armię Radziecką. W ramach reparacji wojennych lokomotywy trafiły później do Związku Radzieckiego. Nie jest wiadomym, kiedy dokładnie zdemontowano tory. Jeszcze kilka lat temu w Będargowie nieopodal cmentarza stały ruiny budynku związanego z funkcjonowaniem kolejki.

Na zdjęciu powyżej - znak 37 kilometra kolejki w pobliżu stacji Warzymice Wąskotorowe.

/W dalszych częściach niebawem przedstawimy szczegółowy przebieg trasy, archiwalne i obecne zdjęcia, historyczne mapy oraz bazę linków. Już dziś składam podziękowania dla Macieja Kicińskiego oraz Daniela Szymczyka za okazną pomoc./

 

Pin It